Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ), Bozcaada’da düzenlenen “Bozcaada Çevre Sorunları ve Biyoçeşitlilik Çalıştayı”na katılım gösterdi. 6 Ekim 2024 Pazar günü Bozcaada Halk Eğitim Merkezi’nde gerçekleştirilen çalıştay, Bozcaada’nın çevre sorunlarına dikkat çekmek ve biyoçeşitliliği koruma yollarını tartışmak amacıyla düzenlendi. Açılış konuşmalarında; ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, Bozcaada Belediye Başkanı Yahya Göztepe ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk söz aldı.
ÇOMÜ’nün üst düzey katılım sağladığı çalıştayda, Bozcaada’nın sürdürülebilir çevre yönetimi ve deniz biyoçeşitliliği üzerine akademik ve bilimsel görüşler paylaşıldı.
Çalıştayın ilk oturumu, Geçmişten Günümüze Bozcaada başlığı altında, gazeteci-yazar Ferai Tınç’ın başkanlığında gerçekleştirildi. Bu oturumda Bozcaada'nın tarihi, deniz yaşamı ve balıkçılık konuları işlendi:
- Bozcaada’nın Dünü, Bugünü, Ada Üzerindeki Tehditler – Ferai Tınç, adanın tarihsel sürecini ve karşı karşıya olduğu çevresel tehditleri anlattı.
- Bozcaada’da 1978 Yılından Beri Kayıt Altına Alınmış Deniz Kabukları – Hakan Gürüney (Bozcaada Yerel Tarih Müzesi Kurucusu) deniz kabukları koleksiyonunu tanıttı.
- Bozcaada’da Yerel Yönetim – Yahya Göztepe (Bozcaada Belediye Başkanı), yerel yönetimin çevre sorunlarına yaklaşımını paylaştı.
- Geçmişten Günümüze Bozcaada Denizlerinde Olanlar: Deniz Yaşamı ve Batıklar – Kemal Şahin (Bozcaada Balıkçısı), denizlerdeki değişiklikleri anlattı.
- Bozcaada’da Balıkçılık – Doç. Dr. Onur Gönüllü (İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi ve TÜDAV), balıkçılığın Bozcaada üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
İkinci oturumda, Bozcaada’nın Karasal Biyoçeşitliliği konuları tartışıldı. – Prof. Dr. Murat Tosunoğlu’nun başkanlığında gerçekleşen bu oturumda, adanın böcek türlerinden florasına kadar geniş bir yelpazede sunumlar yapıldı.
- Bozcaada’nın Böcekleri ve Biyolojik Çeşitliliği – Doç. Dr. Şahin Kök (ÇOMÜ Lapseki MYO, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü), adadaki böcek türlerinin çeşitliliği üzerine sunum yaptı.
- Bozcaada’daki Bozcaada’nın amfibi ve sürüngenleri ve termal ekolojileri – Prof. Dr. Çiğdem Gül (ÇOMÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü), kurbağa ve sürüngenlerin ekosistem içindeki önemine dikkat çekti.
- Kurbağa ve Sürüngenlerin Yanlış Algılanması – Prof. Dr. Murat Tosunoğlu (ÇOMÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü), kurbağa ve sürüngenlere dair yanlış algıları düzeltti.
- Bozcaada’nın Kuşları ve Kuş Türlerinin Ekosistemdeki Önemi – Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Uysal (ÇOMÜ Sağlık Hizmetleri MYO), kuşların ekosisteme katkılarını anlattı.
- Bozcaada Florası – Prof. Dr. Ersin Karabacak (ÇOMÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü), adadaki bitki örtüsünü ve florasını tanıttı.
Çalıştayın 3. Oturumu: Bozcaada’da Çevre Koruma başlığı altında, Bozcaada’nın çevreyle ilgili karşı karşıya olduğu çeşitli sorunlar uzmanlar tarafından derinlemesine ele alındı. Oturum başkanlığını Zuhal Koçdağ Çöpdemir’in yaptığı oturumda şu sunumlar gerçekleştirildi:
- Bozcaada’da Katı Atık Yönetimi – Çevre Mühendisi Zeynep Boratav Aslanbay, Bozcaada’daki katı atıkların nasıl yönetildiğine ve bu alanda yapılması gereken iyileştirme çalışmalarına değindi.
- Bozcaada Doğa Günlükleri: Gaia ve Derin Ekoloji – Çevre Yüksek Mühendisi Lale Çapalov, Bozcaada’nın doğal yapısı, ekolojik denge ve Gaia teorisi üzerine farkındalık sağlayan bir sunum gerçekleştirdi.
- Bozcaada’da Duyusal Kirlilik: Ses, Işık, Gürültü ve Lezzet – Dr. Ümit Hamalıcıbaşı (Antropolog), Bozcaada’nın maruz kaldığı ses ve ışık kirliliği gibi duyusal kirlilik türlerinin etkilerini vurguladı.
- Çevre Koruma Bakışıyla Turizmin Bozcaada’ya Etkileri ve Sonuçları – Bozcaada Turizm İşletmecileri Derneği Başkanı Kemal Furuncu, turizmin Bozcaada üzerinde yarattığı çevresel baskıları ve bu baskıların nasıl yönetilebileceğini detaylı bir şekilde ele aldı.
- Çevre Eğitimi, Çevre Algısı ve Farkındalık Çalışmaları – Halil Öz (Çöplüğe Sahip Çık Vakfı), çevre eğitiminin ve farkındalığın artırılmasının çevre koruma çabalarındaki önemine dikkat çekti.
Çalıştayın 4. Oturumunda Bozcaada’nın Denizel Biyoçeşitliliği irdelendi. Prof. Dr. Bayram Öztürk'ün oturum başkanlığında gerçekleştirildi. Oturumda Bozcaada'nın deniz ekosisteminin korunması ve biyoçeşitlilikle ilgili güncel bilimsel bulgular ele alındı. ÇOMÜ ve diğer akademik kurumların uzmanlarının yer aldığı bu oturumda yapılan sunumlar şunlardı:
- Bozcaada Sularında Değişen Ekosistem ve Biyoçeşitlilik – ÇOMÜ Denizcilik Meslek Yüksekokulu’ndan Doç. Dr. H. Barış Özalp, Bozcaada’daki deniz ekosisteminde son yıllarda meydana gelen değişiklikler ve biyoçeşitliliğin korunması için alınması gereken tedbirler hakkında kapsamlı bir sunum yaptı.
- Bozcaada Kıyılarında Tespit Edilen Hastalıklı Sünger Türleri – Dr. Alper Evcen (TÜBİTAK), Marmara Araştırma Merkezi, Bozcaada kıyılarında hastalık taşıyan sünger türlerini ve bu türlerin ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerini ele aldı.
- Bozcaada Korallijen Habitatı ve Ekolojik Önemi – Dr. Senem Önen Tarantini (İtalya Salento Üniversitesi, Biyoloji ve Çevre Bilimleri Bölümü), Bozcaada kıyılarında korallijen habitatlarının ekolojik önemine ve bu habitatların korunması için uluslararası düzeyde yürütülen çalışmalara dikkat çekti.
- Bozcaada’da Deniz Suyu Kirliliğinin Mikrobiyolojik Açıdan Değerlendirilmesi – Dr. Mine Çardak (ÇOMÜ, Denizcilik MYO), Bozcaada’daki deniz suyu kirliliği ile ilgili yapılan mikrobiyolojik incelemeleri paylaştı ve bu kirliliğin deniz yaşamına olası etkilerini irdeledi.
- Bozcaada Çevresi İndikatif Deniz Türleri – ÇOMÜ Denizcilik MYO’dan Doç. Dr. H. Barış Özalp ve TÜDAV’dan Deniz Bilimleri uzmanı Derya Sualp, Bozcaada kıyılarında bulunan ve deniz ekosisteminin sağlık durumu hakkında bilgi veren indikatif türler hakkında bilgiler verdi.
- Bozcaada’nın Denizel İstilacı Türleri – Dr. M. İdil Öz ve Çetin Kedioğlu (ÇOMÜ, Denizcilik MYO), Bozcaada’daki istilacı deniz türlerinin yayılımını ve bu türlerin yerel ekosistem üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koydu.
Çalıştayın sonunda düzenlenen kapanış panelinde, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı ve diğer katılımcılar Bozcaada’nın çevresel sorunlarına yönelik çözüm önerileri geliştirdi. Panelde ayrıca ÇOMÜ’nün çevre ve deniz ekosistemlerinin korunmasına yönelik bilimsel katkıları ve projeleri bir kez daha öne çıktı.
Rektör Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, çalıştay süresince gerçekleştirilen tüm sunumları yakından takip ederek, ÇOMÜ’nün bu alandaki liderliğini ve katkılarını vurguladı. ÇOMÜ’nün çevre ve biyoçeşitlilik konusundaki akademik çalışmalarının bölgesel ve ulusal düzeyde önemli bir referans noktası olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Erenoğlu, Bozcaada’nın çevresel sorunlarının çözümü için üniversitemizin aktif rol oynamaya devam edeceğini belirtti.
Bu çalıştay, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin çevre ve biyoçeşitlilik konularındaki öncü rolünü bir kez daha teyit ederken, üniversitenin sürdürülebilir çevre politikaları ve projelerle bölgesel iş birliklerine verdiği desteği de ortaya koydu.