ÇAKAB tarafından yürütülen Entegre Katı Atık Yönetim Sistemi Projesi içerisinde yer alan Mekanik Ayrıştırma Tesisi açılışı, 16 Kasım 2021 Salı günü düzenlenen törenle gerçekleştirildi.

Kemel Köyü Döllüktepe mevkiinde bulunan Düzenli Depolama Alanı’nda gerçekleştirilen açılış törenine Vali İlhami Aktaş, Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, CHP İl Başkanı Metin Ümit Ural, CHP Merkez İlçe Başkanı Ali Uyanık, Kepez Belediye Başkanı Birol Arslan, Lapseki Belediye Başkanı Eyüp YILMAZ, Umurbey Belediye Başkanı Erdal Doğan,Çardak Belediye Başkanı Metin Semerci, Belediye Başkan Yardımcıları, Belediye Meclis Üyeleri ile davetliler katıldı. Tören, Çanakkale Belediyesi Temizlik İşleri Müdürü ve Çakab Birlik Müdürü Aysun Kavcar ve SUEZ Çanakkale Genel Müdürü Metin Suadiyeli’nin açılış konuşmaları ile başladı. Kavcar ve Suadiyeli, tesisin kurulumu ve işleyişi hakkında katılımcılara bilgi verdi.

Ardından törende söz alan Başkan Gökhan, tesisin kuruluşunda emeği geçenlere teşekkürlerini sunarak; “Çanakkale doğanın bahşettiği güzelliklerle dolu bir yöre. Bizim de bu yöreyi temiz tutarak, geleceğe yakışır bir şekilde bırakmamız lazım. Dolayısı ile de yatırımlarımız da doğaya saygılı projeler olmak zorunda” dedi.

"Atık İşleme ve Geri Kazanıma Doğru Yol Alıyoruz"

Çanakkale ve ÇAKAB havzasından toplanan katı atıkların uzun yıllardan bu yana çevreye duyarlı bir şekilde düzenli olarak depolandığını ifade eden Başkan Gökhan; “ÇAKAB olarak katı atık sorunumuzu havza bazında çözmeye çalıştık. Atıklarımız uzun yıllardır Çanakkale Düzenli Depolama Tesisinde çevreye zarar vermeden depolanıyor. Ama günümüzde artık düzenli depolamadan atık işleme ve geri kazanıma doğru yol alıyoruz. Depolanan katı atık miktarlarının azaltılması, depolama tesisinin ömrünün uzatılması amacı ile Tam Ölçekli Entegre Katı Atık Yönetim Sistemini (EKAY), Danıştay’ın görüşü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile Suez Şirketiyle imzalanan sözleşme ile hayata geçirdik. Eskiden burada sadece katı atığımızı depoluyorduk ama şimdi buradaki tesisimizde atıkları ayrıştırmak sureti ile hem geri dönüşüm malzemesini hem de yakıt olarak kullanılacak olan malzemeyi elde ediyoruz. Dolayısı ile tamamen artık hiçbir işe yaramayacak olan çöpü düzenli depolama alanımızda depolayacağız. Dolayısı ile depolama alanımızın ömrünü büyük miktarda arttırmış olduk” dedi.

“Bu Projeyi Ekonomi Yatırımı Olarak da Görebiliriz”

Projenin çevreye duyarlı bir yatırım olmasının yanı sıra ekonomik getirisi de olan bir yatırım olduğunu vurgulayan Başkan Gökhan; “Bu proje kapsamında entegre biçimde toplama, taşıma, ön işlem geri kazanım ve bertaraf süreçlerini imtiyaz sahibi olan Suez Çanakkale firması yapmakta. Tabi burada hedefimiz, sıfır atık. Bu yatırım bu sürece de hizmet ediyor. Bu bir çevre yatırımının olmasının yanında aynı zamanda bir de ekonomi yatırımı. Geri kazanılan malzemeler ekonomiye yeniden kazandırıldığı için aynı zamanda bu yatırımımızı ekonomi yatırımı olarak da görebiliriz. Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisimizi yaptık, Elektrik Üretim Tesisimizi açtık. Şimdi de bugün burada Mekanik Atık Ayrıştırma Tesisimizin açılışını gerçekleştiriyoruz. Çanakkale gibi bu nüfusa sahip bir ilde bunu başarabilmek kolay değil. Seneler çabuk geçiyor. Bu tesisin ömrü de kaç yıl olduğu belli. Şimdiden buna hazırlıklı olmamız gerekir. Sadece ÇAKAB havzası değil, Çanakkale’nin bütününde bunu planlamamız gerekir” şeklinde konuştu.

Başkan Gökhan’ın konuşmasının ardından kurdele kesimi ile tesisin açılışı gerçekleştirildi. Ardından açılışa katılan protokol üyeleri teknik ekip eşliğinde tesisi gezerek incelemelerde bulundu. Gezi sırasında tesis çalışmalarını yerinde görme fırsatı bulan heyete SUEZ Çanakkale Genel Müdürü Suadiyeli burada gerçekleştirilen faaliyetler hakkında da bilgi verdi.  

ÇAKAB Katı Atık Yönetimi

Çanakkale Katı Atık Yönetim Birliği (ÇAKAB); Çanakkale, Lapseki, Kepez, Çardak, Umurbey Belediyeleri ile İl Özel İdaresinden oluşmaktadır. 2019 yılı itibariyle toplam nüfusu 212.000 olan ÇAKAB’ta yıllık yaklaşık 86.000 ton çöp ve 7.000 ton ambalaj atığı oluşmaktadır. Toplanan çöpler 2009 yılından bugüne Türkiye’deki ilk AB Destekli Katı Atık Yönetimi yatırımlarından olan Çanakkale Düzenli Depolama Tesisi’nde bertaraf edilmektedir.

Tam Ölçekli Entegre Katı Atık Yönetimi (EKAY) Projesi Türkiye’deki sıfır atık hedefleriyle uygun olarak, depolanan atık miktarının azaltılması ve depolama tesisinin uzun yıllar hizmet verebilmesi için ÇAKAB, Tam Ölçekli Entegre Katı Atık Yönetimi (EKAY) Projesini 2019 yılı itibariyle yürürlüğe koymuştur. EKAY Projesi ile hem kaynağında ayrı toplanan ambalajlardan hem de karışık çöpten ayrılan malzemelerden ileri düzeyde geri kazanım sağlanması hedeflenmektedir. Böylelikle atıkları kaynak olarak kullanarak atık yönetimi hiyerarşisinde üst basamaklara ilerlenecek ve döngüsel ekonomiye katkı sağlanacaktır.

Projeyi 29 yıllık bir imtiyaz sözleşmesiyle yüklenen SUEZ Çanakkale Firması, Tasarım-Yapım-İşletme ve Finansman sorumluluğunu üstlenmiştir. Proje kapsamında atık yönetimi entegre biçimde yürütülecek olup toplama, taşıma, ön işlem, geri kazanım ve bertaraf süreçlerinden imtiyaz sahibi firma sorumlu olacaktır. Atıkların tüm süreçleriyle entegre yönetilmesi sayesinde kaynağında ayrı toplama sisteminin sürekli geliştirilmesi ve sıfır atık hedeflerine düzenli olarak yaklaşılması hedeflenmektedir.

EKAY Projesi Kapsamında Tamamlanan İşler

Projede öncelikle 1 Temmuz 2019 tarihinde mevcut atık toplama ve depolama faaliyetleri firmaya devredilmiştir. Çöp Toplama Araçları yenilenmiş ve Ambalaj Toplama Araçları ve konteynırlarıyla İkili Toplama Sistemine geçilmiştir. Bu kapsamda Esenler mevkiinde modern bir operasyon merkezi hayata geçirilmiştir, ayrıca yine Esenler mevkiinde mevcut Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Tesisi için de Geçici Faaliyet Belgesi alınmıştır. Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinde kantar binası, idari bina, tamir-bakım atölyesi yenilenmiştir. Mevcut Çöp Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi, Membran Biyoreaktör Prosesine dönüştürülerek yenilenmiş ve dereye deşarj edebilir duruma getirilmiştir.

Depo Gazından Yenilenebilir Elektrik Üretimi için 3,6 MW’lık üretim lisansı alınmış ve ilk etapta 1,2 MW kurulu gücünde bir Tesis kurularak Bakanlık kabulü yapılmış ve işletmeye alınmıştır. Son olarak atıkların ayrıştırılarak değere dönüştürüleceği Mekanik Atık Ayrıştırma Tesisi kurulmuştur.

Mekanik Atık Ayrıştırma Tesisi ve Geri Kazanım

Proje yatırımları kapsamında Geri Kazanım Tesisi olarak Mekanik Atık Ayrıştırma Tesisi kurulmuştur. Mekanik Ayırma tesisinde karışık çöpler bileşenlerine ayrılacak ve öncelikle geri kazanılabilir malzemeler ikincil hammadde olarak kazanılacaktır. Mekanik Ayırma Tesisinin bir bölümü ise kaynağında ayrı toplanan ambalaj atıklarını ayrıştırarak geri kazanacaktır. Geri kazanılamayan ancak yanabilir malzemeler alternatif olarak hazırlanacaktır. Mekanik Ayrıştırma Tesisi, mevcut Katı Atık Bertaraf Tesisi Yerleşkesi içinde yaklaşık 5 dönümlük arazi üzerinde kurulmuştur.

Tam otomatik olarak çalışan Mekanik Ayrıştırma Tesisi içinde atığı bileşenlerine ayrıştıran çeşitli elekler, ayırıcılar, taşıyıcı bantlar, balyalayıcılar ile yakıta dönüştüren kırıcılar ve kurutma üniteleri yer almaktadır. Ekipmanların içinde yer aldığı yaklaşık 5000 m2’lik Tesis Binası, mevzuatta yer alan tüm şartları (yangın önleme, havalandırma, iş güvenliği ve işçi sağlığı vb.) sağlayacak şekilde projelendirilmiştir.

Sonuç olarak Mekanik Ayrıştırma Tesisi ile atıklardan ikincil hammadde, Kompost ve Alternatif Yakıt üretilecektir. İkincil hammaddeler geri dönüştürülmek üzere Geri Dönüşüm Firmalarına, Alternatif Yakıt ise Çimento Fabrikalarına satılarak gelir elde edilecektir. Projenin teknik performansı açısından toplam geri kazanım oranı %8’den %60’a çıkarılacak ve böylece depolanan atık oranı %92’den %40’a indirilecektir.